Thị thực Schengen được cấp cho công dân các quốc gia ngoại khối muốn tới một hoặc tất cả các nước thuộc khối này trong một khoảng thời gian nhất định.Khối Schengen gồm 26 quốc gia châu Âu (Đức, Bỉ, Đan Mạch, Áo, Italia, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Phần Lan, Pháp, Hy Lạp, Estonia, Hungary, Iceland, Latvia, Litva, Luxembourg, Malta, Na Uy, Hà Lan, Ba Lan, Cộng Hòa Séc, Thụy Điển, Thụy Sĩ, Slovakia, Slovenia, Liechtenstein). Khối ký với nhau một thoả thuận bãi bỏ các hình thức kiểm soát biên giới lẫn nhau, cho phép đi lại tự do giữa các nước thành viên.Người mang thị thực Schengen có thể đi lại tự do trong lãnh thổ tất cả các quốc gia thành viên tối đa 90 ngày, thời gian xét thị thực được giới hạn trong mỗi 6 tháng (tính từ thời điểm cấp visa lần trước).Ngoại trừ một số nước có quy định hạn chế riêng, nhìn chung thị thực Schengen có giá trị đối với tất cả các quốc gia thành viên.Để xin vào một quốc gia thuộc khối Schengen, bạn phải xin visa tại quốc gia mà bạn muốn tới đầu tiên hoặc quốc gia mà bạn sẽ lưu lại lâu nhất trong trường hợp bạn đi lại nhiều quốc gia trong khối.

Vì thế, trong nhiều trường hợp, nếu một người bị từ chối cấp visa Schengen tại một quốc gia thành viên cụ thể, thường người đó sẽ không thể tự do đi lại trong khối mà phải xét duyệt tại từng cơ quan xuất nhập cảnh của quốc gia sở tại.Hôm 27/7, Đại sứ quán Đức thông báo cơ quan đại diện Đức sẽ ngừng cấp visa vào hộ chiếu phổ thông Việt Nam theo mẫu mới.

Giải thích việc này, công hàm của Đại sứ quán CHLB Đức gửi Cục Lãnh sự - Bộ Ngoại giao Việt Nam ngày 27/7 nêu: “Nguyên nhân là do thiếu thông tin về nơi sinh. Chỉ có thể xác định được nơi sinh thông qua số định danh cá nhân có 12 chữ số và thông qua việc đối chiếu với một danh sách dài 7 trang.

Không có nơi sinh thì không thể xác định rõ ràng người mang hộ chiếu, đặc biệt vì nhiều trường hợp trùng họ. Đối với cơ quan chính quyền ở Đức, việc tìm nơi sinh thông qua số định danh trong hộ chiếu là không thể thực hiện được”.

Thêm vào đó, hiện nay nhiều hộ chiếu nộp vào Đại sứ quán mà không có số định danh cá nhân, đa số là hộ chiếu của vị thành niên, cũng như một số hộ chiếu mà nơi sinh tìm thấy được lại không trùng khớp với nơi sinh thực sự. Do đó, những người mang hộ chiếu mới của Việt Nam không được nhập cảnh vào Đức để lưu trú ngắn hạn.Đại sứ quán Tây Ban Nha cũng có động thái tương tự khi ra thông báo tạm dừng cấp thị thực Schengen với mẫu hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam hôm 1/8.Theo thông báo của Đại sứ quán Tây Ban Nha, mẫu hộ chiếu mới bìa màu xanh tím than của Việt Nam không thể hiện thông tin về nơi sinh của người mang hộ chiếu, vốn là thông tin quan trọng để xác định danh tính cá nhân và cũng là thông tin bắt buộc để xử lý các đơn xin thị thực Schengen.

"Hiện tại, các cơ quan có thẩm quyền của Tây Ban Nha, cùng phối hợp với các quốc gia thành viên khác trong khối Schengen, đang tiến hành phân tích kỹ thuật. Các quy định hiện hành không cho phép việc cấp thị thực Schengen cho các công dân Việt Nam mang hộ chiếu mới do thiếu thông tin Nơi sinh dẫn đến không thể xác minh danh tính của người xin thị thực", thông báo nêu rõ.